Književni rodovi i vrste

  Književni rod kao rezultat osnovne deobe književnosti predstavlja najširu skupinu književnih dela sa zajedničkim suštinskim obilježjima. Usvojena je podela na tri roda: lirski, epski i dramski rod, od kojih svaki ima svoje specifične odlike:

-lirika - subjektivnost i osećajnost
-epika - objektivnost i širinu pripovedanja o junacima i događajima
-drama - radnja u kojoj se sukobljavaju ličnosti, od kojih je pisac prividno distanciran.

 Književne vrste su, po tradicionalnom shvatanju, grupa sličnih dela u kojima se ponavljaju neke, manje-više stalne odlike. Književne vrste su podređene književnom rodu i često se međusobno prožimaju.

Barok i klasicizam

 Barok označava epohu koja sledi posle renesanse i koja umnogome predstavlja književne i umetničke pojave suprotne renesansi. Javlja se u drugoj polovini 16. veka i obrazuje umetničku i književnu epohu između 1570. i 1670. Glavni predstavnici u evropskoj književnosti su Đanbatista Marini i Lope de Vega. U našoj književnosti predstavnici su Ivan Gundulić i Zaharija Orfelin.

 Klasicizam je književni pravac koji je počeo da se formira još u vreme renesanse. Svoj puni procvat klasicizam je dostigao u Francuskoj, Nemačkoj, Engleskoj i Rusiji tokom 17. i 18. veka, da bi u 19. veku još uvek trajao u nekim književnostima u vidu pseudoklasicizma (lažnog klasicizma). Glavni predstavnici: Boalo, Kornej, Rasin, Molijer, Lesing, Šiler, Gete, a u našoj književnosti Lukijan Mušicki.

Humanizam i renesansa

 Humanizam i renesansa, uzeti zajedno, predstavljaju književnu epohu koja obuhvata period od 14. do 16. veka.

 Humanizam označava više naučno-duhovni sadržaj ovog razdoblja u kome se obrasci i modeli oponašanja traže u antičkoj kulturi. Najznačajniji predstavnici humanizma su Dante Aligijeri, Frančesko Petrarka, i Đovani Bokačo.

 Renesansa označava preporod čoveka, njegovo oslobađanje od crkveno-religioznog shvatanja i okretanje ovozemaljskom životu. Najzrelije doba renesanse označavali su Servantes, Rable i Šekspir.